คุณอาจจะเคยได้ยินชื่อของพวกเขา ดาวดิน ขอนแก่น กลุ่มคนที่ไม่ย่อท้อในการต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชน และไม่ว่าคุณจะเคยดื่มเบียร์ของเขาหรือไม่ หลังจากอ่านบทความนี้ที่เรียบเรียงจากการสัมภาษณ์พูดคุยกับ พบ-กรชนก แสนประเสริฐ ตัวแทนจากเบียร์ดาวดิน คุณจะพบว่า นอกจากเรื่องการเคลื่อนไหวทางการเมืองแล้ว พวกเขาก็ดูจะเอาจริงเอาจังกับเรื่องเบียร์ไม่น้อยไปกว่ากัน

ความหมายของดาวดิน

เราทำงานเรื่องสิทธิมนุษยชนน่ะครับ แล้วเราได้เห็นชาวบ้านที่เขาได้รับความเดือดร้อนกรณีนั้นกรณีนี้ ไม่มีใครให้ความสำคัญ เหมือนกับดินบนพื้นที่คนไม่สนใจ เปรียบเทียบกับเวลาคนมองดาว ดาวอยู่บนฟ้ามันสวยงาม แต่ถ้าเกิดเราส่องกล้องเข้าไปใกล้ๆ แล้วได้มองเห็นจริงๆ มันก็คือดินเหมือนที่เราเหยียบนี่แหละครับ

จุดเริ่มต้นของแบรนด์ดาวดิน

ดาวดินเป็นชื่อกลุ่มครับ เป็นกลุ่มเคลื่อนไหวทางการเมือง ก็เลยเอาชื่อนี้แหละเป็นชื่อแบรนด์ พวกผมต้มเบียร์กันมาตั้งแต่ปี 2018 หลักๆ ก็เรียนกับทีมต้มเบียร์ที่อยู่ในขอนแก่น แล้วก็ไปเรียนตามค่ายนู้นค่ายนี้ บางแก้ว อุดมคติก็ไป แล้วก็ทำเบียร์ถูกกฎหมายตัวแรกตอนปี 2020

เบียร์ตัวแรก “DAODIN Porter”

เราเคยกินเบียร์สไตล์นี้ของต่างประเทศครับ ตอนนั้นเป็นครั้งแรกที่ได้กิน Porter ก็รู้สึกว่ามันโอเค เป็นเบียร์แบบที่พวกเราชอบกัน บอดี้มันกลางๆ ไม่หนาถึงขั้น stout แล้วก็ไม่บางเหมือนพวก Dark Lager ก็เลยทดลองต้มกันมาเรื่อยๆ เป็นปี เปลี่ยนสูตรไปหลายรอบกว่าจะได้ไปทำคอมเมอเชียล

ที่จริงโฮมบริวเราก็ลองทำเบียร์หลายตัวครับ แต่ถ้าคอมเมอเชียลก็ต้อง Porter ตัวนี้

ความแตกต่างของดาวดิน Porter แบชโฮมบริวและคอมเมอเชียล

แตกต่างไหม? ก็ไม่มากจนเห็นได้ชัด เราก็มีซีเรียสเรื่องกลิ่นที่มันอาจจะมีกลิ่นโทนซีอิ๊วครับ (เป็นกลิ่นที่เกิดขึ้นได้ในเบียร์สไตล์ที่มีสีดำ) พอขึ้นแบชใหญ่แล้วออกมาไม่มีซีอิ๊วก็ค่อนข้างโอเค แต่สำหรับตัวที่เราทำเอง มันก็จะช็อกโกแลตมากกว่าตัวคอมเมอเชียล ซึ่งเราไม่ได้ใส่วัตถุดิบพิเศษอะไร แล้วก็จะมีฮอปส์ที่เราตั้งใจเลือกเป็นฮอปส์ Saaz เราถูกใจที่มันให้อารมณ์แบบฟาร์มเฮาส์หน่อยๆ ก็ออกมาตามที่ต้องการครับ

People Café สู่ People Brewery

ตอนแรกพวกเราเปิดเป็นร้านกาแฟแล้วก็ขายคราฟต์เบียร์ตอนเย็น ชื่อ People Cafe อยู่หลังศูนย์ราชการขอนแก่น แต่ตอนนี้จะไม่เปิดร้านกาแฟแล้ว จะก็เป็นร้านคราฟท์เบียร์และทำเป็น Brewpub เลย

คือเราไปเวียดนามทำเบียร์ 2-3 ครั้ง แล้วเห็นร้านในเวียดนามแต่ละร้านก็จะขายเบียร์ของเขา ไม่ขายเบียร์ของคนอื่น แล้วก็รู้สึกมีความหลากหลายกว่า พอเรากลับมาก็เลยคิดว่า เราน่าจะทำแบบเวียดนามบ้าง แต่ตอนนั้นกฎกระทรวงยังก็ไม่เปลี่ยน ยังมีขั้นต่ำปีละแสนลิตรอยู่ ก็เลยเอาวะ แสนลิตรก็แสนลิตร ตอนนี้ก็ทำเรื่องขอใบอนุญาตอยู่ครับ

Brewpub ที่เรากำลังสร้างขึ้นเนี่ย เราอยากทำเบียร์ที่มีสไตล์ของเราเองแบบอีสาน ก็อยากเอาข้าวท้องถิ่นหรือว่าผลไม้มาทำ มาทดลอง แล้วก็อยากให้ทุกคนได้มาลองชิม จะติชมก็ว่ากัน

เมื่อสุรา…ก้าวหน้า

ผมขอแค่เราทำอะไรแบบที่ประเทศเพื่อนบ้านอย่างเวียดนามทำได้นี่ก็ดีมากแล้ว คือดาวดินมีปัญหามาตลอดเรื่องเบียร์ เรื่องทำฉลากโลโก้ สรรพสามิตก็ตีกลับ กระทรวงสาธารณสุขก็ตีกลับ แค่มีรูปอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยก็เป็นข้อหาว่าจะสร้างความแตกแยกในสังคม เราก็ อ้าว ผลิตไม่ได้ แต่เพราะสั่งผลิตที่เวียดนามไปแล้ว ก็เลยต้องยอมๆ ไป ตัดรูปอนุเสาวรีย์ออก ในฉลากเรามีคำว่าประชาธิปไตย สิทธิมนุษยชน ความเป็นธรรม ก็ไม่ได้ เราก็ตัดออก สุดท้ายจะให้เราตัดคำว่า “ดาวดิน” อีก อันนั้นมันตัดออกไม่ได้จริงๆ มันเป็นชื่อแบรนด์! ผมคิดว่าเรื่องแบบนี้อาจจะต้องให้หน่วยงานราชการทบทวนว่าตัวเองควบคุมเบียร์เรื่องไหน เรื่องความสะอาด เรื่องความปลอดภัย หรือว่ามี agenda ทางการเมืองด้วย

เรื่องภาษีอีกเรื่องหนึ่งที่อยากให้แก้ เราจ่ายภาษีเป็น 2 เท่า 3 เท่าเลยนะครับ คือเบียร์ตัวนี้เราจ้างผลิตที่เวียดนาม จ่ายค่าเบียร์หนึ่งส่วน แล้วเราจะต้องเสียภาษีนั้นนี้รวมๆ อีกสองส่วน มันเยอะมากครับ

สุดท้าย เรื่องที่เพจประชาชนเบียร์โดนครับ พวกเรื่องห้ามโฆษณา บางทีมันก็เกินไป งี่เง่าเกินไป

จบบทสนทนากันด้วยเรื่องกฏหมายไร้เหตุผลที่คอยจำกัดเสรีภาพของประชาชนอย่างเกินขอบเขต แม้จะถูกวิพากษ์วิจารณ์จากประชาชนมากแค่ไหนก็ไม่มีวี่แววว่าผู้มีอำนาจจะแก้ไขให้โดยเร็ว

People Brewery จะเปิดทำการเป็นร้านคราฟท์เบียร์ในวันที่ 31 กรกฎาคมนี้ และกำลังอยู่ในขั้นตอนการขอใบอนุญาตเปิดบริวว์ผับหรือโรงเบียร์ที่ผลิตเบียร์เพื่อจำหน่ายที่ผลิต ส่วนดาวดิน Porter จะถูกผลิตอย่างต่อเนื่องเพื่อกระจายไปทั่วประเทศ เหมือนเมล็ดพันธุ์ประชาธิปไตยที่กำลังเติบโตเบ่งบานไปทั่วทุกแห่ง